حکایت: افلاطون و مرد جاهل» و معنی حکایت:

حکایت

افلاطون و مرد جاهل

• نوع نثر: ساده و روان

گویند روزی افلاطون نشسته بود. مردی جاهل، نزدِ او آمد و نشست و شروع کرد به حرف زدن. در میانه ی سخن گفت: «ای حکیم! امروز فلان مرد را دیدم که سخنِ تو می گفت و تو را دعا می کرد و میگفت: افلاطون، بزرگ مردی است که هرگز کس چون او نبوده است و نباشد، خواستم که شکر و سپاس او را به تو رسانم.»

می گویند یک روز افلاطون نشسته بود. مرد نادانی پیش او آمد و نشست و مشغول حرف زدن شد. در بین حرف هایش گفت: «ای انسان دانشمند و دانا! امروز فلان کس را دیدم که درباره ی تو حرف می زد و تو را دعا می کرد و می گفت: افلاطون، مرد بزرگی است که هرگز کسی مثل او در جهان نبوده است و نخواهد بود، خواستم که ستایش و تعریف او را به گوش تو برسانم.»

نکات دستوری و آرایه ادبی:

روزی ß   قید زمان

میانه ß   متمّم

حکیم ß   منادا

فلان مرد ß   مفعول

شکر و سپاس ß   مفعول

افلاطون چون این سخن بشنید، سر فرو برد و بگریست و سخت، دلتنگ شد.

وقتی افلاطون این حرف را شنید، سرش را پایین انداخت و گریه کرد و بسیار ناراحت شد.

نکات دستوری و آرایه ادبی:

دلتنگ شدن ß   کنایه از ناراحت شدن

سر ß   مفعول

سخت ß   قید

این مرد گفت: «ای حکیم! از من چه رنج آمد تو را که چنین تنگدل گشتی؟»

مرد گفت: ای انسان دانا! من چه کاری انجام دادم که سبب رنجیدن تو شد و تو ناراحت شدی؟

نکات دستوری و آرایه ادبی:

«را» در «تو را» (به تو) ß   حرف اضافه و تو متمّم است

افلاطون گفت: «از تو رنجی به من نرسید ولیکن برای من از این بَدتَر چیست که جاهلی مرا بستاید.»

افلاطون گفت: «تو باعث رنجیدن من نشدی امّا هیچ چیز برای من بدتر از این نیست که یک نادان از من تعریف کند».

پیام:

هنگامی که افراد نادان از ما تعریف می کنند، نباید خوشحال شویم، چرا که انسان های نادان، سطحی نگر هستند و از عقل و خردشان فرمان نمی برند؛ بنابراین از چیزهایی خوششان می آید که به اندازه ی درک آن ها باشد. به خاطر همین، انسان عاقل نباید از تعریف جاهلان، خوشحال شود.

افلاطون:

دومین فیلسوف از فیلسوفان بزرگ یونان است. مهمترین کتابی که از افلاطون به جای مانده، «رساله ی جمهور» است. افلاطون شاگرد سُقراط بود.